به نقل از «فرارو»

سید جواد طباطبایی فردید نیست

تاریخ انتشار: ۱۴ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۵۷۵۲۵

سیدعبدالجواد موسوی در هم‌میهن نوشت: خدایش رحمت کناد سیدجواد طباطبایی را. مردی که تا واپسین نفس‌هایش نوشت و عشق به این آب و خاک از سطر سطر نوشته‌ها و گفتارش پیدا بود. مردی که تاثیر بسیاری بر نسل من و پیش از من گذاشت و چه بسیارند روزنامه‌نگاران و صاحب‌نظرانی که از او آموخته‌اند و افتخار شاگردی او را داشته‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او در این سال‌ها همیشه حضوری پر‌رنگ در رسانه‌ها داشت. به این معنی که علاوه بر آنچه خود می‌نوشت، دیگران نیز درباره او بسیار می‌نوشتند. به انکار یا به اثبات، حجم نوشته‌هایی که به او و اندیشه‌های او اشاره داشت، قابل توجه بود.

این روز‌ها به مناسبت درگذشت او این توجه بالطبع بیشتر شده است و می‌شود. یاد و خاطره بزرگی را پاس داشتن همواره پسندیده است، اما در این میان دیده‌ام که چند نفری برخی برآشفتگی‌های آن مرحوم را پر‌رنگ کرده‌اند و با عباراتی شبیه بسیار تندخو بود و عصبی‌مزاج، یا اینکه درباره رفتار‌های عصبی او و اهانت‌های او به دیگران حرف و سخن بسیار است، سعی کرده‌اند متمایز جلوه کنند یا قیافه آدم‌های منصف را به خود بگیرند. اول اینکه چنان‌که بزرگان ما فرموده‌اند: فاذکروا موتاکم بالخیر. وقت برای این اظهار فضل‌ها بسیار است. برای تسویه‌حساب و انتقام‌گیری هم. بهتر است فعلا به‌پاس آنچه او در حق فرهنگ و اندیشه این سرزمین انجام داده است، از میراث ارزشمندش سخن بگوییم و از کار‌های نیکی که از او در ذهن داریم.

دوم اینکه یادمان نرود داریم درباره یک نظریه‌پرداز و یک اندیشمند سخن می‌گوییم، نه درباره یک سیاستمدار یا معلم اخلاق. هرچند این شیوه از سخن گفتن درباره هیچ‌کس، آن‌هم در چنین هنگامه‌ای امری پسندیده به‌نظر نمی‌رسد، اما شأن و منزلت اهل علم اقتضا می‌کند که حواس‌مان را بیشتر جمع کنیم. برخورد ژورنالیستی- به معنای پیش‌پا افتاده و مذمومش را عرض می‌کنم وگرنه صاحب این قلم شغلی جز این ندارد- با اهل فکر و قلم، همیشه نتایج بسیار بدی در پی داشته. به‌ویژه آنکه این برخورد‌ها با سیاست و سطحی‌نگری مطبوعات زرد در‌آمیزد.

یادمان نرفته برخورد مبتذلی که با مرحوم سیداحمد فردید صورت گرفت. بسیاری از دوستان مطبوعاتی ما بی‌آنکه اطلاع خاصی از اندیشه‌های فردید داشته باشند، براساس شنیده‌های‌شان پای او را به مباحثی سطحی باز کردند و به‌جای آنکه به اندیشه‌هایش نقد جدی وارد کنند، شروع کردند به نشر حرف‌هایی که بیشتر به کار هفته‌نامه‌های زرد فوتبالی می‌خورد. حاصل آن برخورد‌ها مشغول شدن بسیاری از استعداد‌ها به موضوعاتی شد که نه به کار دین‌شان می‌آمد، نه به کار دنیای‌شان. کار به آنجا رسید که نوشتند، ظهور معجزه هزاره سوم، محصول اندیشه‌های سیداحمد فردید است! سخنانی که نه‌تن‌ها در دکان هیچ عطاری یافت نمی‌شد، بلکه به فقدان فکر و ذکر دامن می‌زد.

حالا هم اگر مراقب نباشیم، عین همان فجایع درباره سیدجواد طباطبایی تکرار می‌شود. از فردا عده‌ای راه می‌افتند و به‌جای تأمل و تدقیق درباره آن بزرگوار شروع می‌کنند به خاطره گفتن و اینکه آن مرحوم به فلان استاد چه گفت یا در بهمان تاریخ از کدام شخصیت سیاسی دفاع کرد. این حرف‌ها شاید به درد محافل به‌ظاهر روشنفکری بخورد و دوستان را سرگرم کند، اما انتشارش نه‌تن‌ها فایده‌ای ندارد، بلکه جامعه شفاهی و کتاب‌نخوان ما را به‌شدت عقب‌تر از اینی که هست می‌برد. به آن‌ها توهم دانایی می‌دهد و از مسائل اساسی جامعه غافل می‌کند.

دکتر سیدجواد طباطبایی مثل خیلی از اهالی نظر نمی‌توانست نسبت به جهل بی‌اعتنا باشد؛ به‌ویژه آنجا‌که جهل با مسائلی که به کشورش مربوط می‌شد گره می‌خورد، سخت منقلب می‌شد. اگر آدم‌های بی‌غرضی باشیم و اهل دانایی در نظرمان محترم باشند، می‌توانیم همانند دکتر داوری به‌راحتی از کنار آن تندی و تلخی بگذریم و مهرورزانه بنویسیم: اگر گاهی تلخی و تندی در زبانش می‌بینیم، من آن را بر غیرتی که نسبت به دانایی و تفکر داشت، حمل می‌کنم.

‌حقیقتا چنین بود. صاحب این قلم نیز بارها‌و‌بار‌ها از زبان و قلم او نسبت به کسانی که دوست‌شان می‌داشت، تندی‌هایی خوانده و شنیده بود که برخورنده بود، اما آن تندی‌ها در مقابل عظمت مردی که همه عمر را به علم‌اندوزی و میهن‌دوستی گذراند و آثار مهمی را در عالم رأی و نظر از خویش به‌جای گذاشت، هیچ بود و کم از هیچ.

یاد و خاطرش تا ابد جاوید و روحش غریق رحمت حق. ایدون باد!

منبع: فرارو

کلیدواژه: سید جواد طباطبایی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۵۷۵۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ارگان‌زدگی؛ گریبان‌گیر نمایشگاه کتاب است

محمدحسن شاهنگی، دبیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، نویسنده و پژوهشگر درباره آفت‌هایی که هر ساله دامن نمایشگاه کتاب تهران را می‌گیرد، گفت: اولین آسیب دولتی‌زدگی یا ارگان‌زدگی نمایشگاه کتاب است. اهتمام بیش از حد به نهاد‌ها و ناشران دولتی آفتی است که گریبان‌گیر نمایشگاه کتاب می‌شود. اینکه مکان، متراژ و موقعیت جغرافیایی غرفه در کجا قرار گیرد و ارگان‌ها و انتشارات دولتی در اولویتِ بهره‌مندی از تسهیلات قرار می‌گیرند؛ در حالی باید سایر ناشرانی که در وادی گفتمان انقلاب اسلامی هستند، از تسهیلات برخوردار باشند.

شاهنگی ادامه داد: اگر قرار است تسهیلاتی به ناشران داده شود، باید تمام غرفه‌داران و ناشران از تسهیلات یکسانی بهره‌مند شوند. اگر در موارد تخلف بنا به اجرا شدن قوانین است، باید با تمام ناشران یکسان رفتار شود. اینگونه نباشد که اگر غرفه‌ای منتصب به یک نهاد ارگانی است، از مجازات و اعمال قوانین معاف شود. در مقابل ناشرانی که وابستگی دولتی ندارند، حداکثر مجازات در قبالشان اعمال شود. 

دبیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی عدم انتفاع قابل قبول به فعالان مردمی، جوانان، ناشر - مولفان، ناشران جوان یا نوپا و استارتاپ‌های فعال در حوزه تعویض، تبادل و امانت کتاب را دومین آسیب نمایشگاه کتاب دانست و افزود: چقدر فعالان این حوزه برای مردم شناخته شده هستند؟ نشر‌های الکترونیک آنطور که باید در جامعه ایرانی شناخته شده نیستند و نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می‌تواند به عنوان بزرگترین رویداد فرهنگی کشور عناویت ویژه‌ای را به آن حوزه داشته باشد.

وی با بیان اینکه سومین آسیب غفلت از گردشگری فرهنگی است، توضیح داد: کتاب ذیل صنایع خلاق فرهنگی می‌گنجد. بر اساس جایگاه کتاب پیرامون فعالیت‌های فرهنگسازی و گفتمان‌سازی، باید مباحثی همچون اقتصاد نشر، فرهنگ نشر، سیاست نشر و رسانه نشر را برای مخاطب باز کنیم. نمایشگاه کتاب تهران یک فرصت فرهنگی و تبلیغی ایده‌آل است، که از بُعد بین‌المللی و از منظر دیپلماسی عمومی و فرهنگی می‌توانیم فرهنگ خودمان را به ملل دیگر معرفی کنیم و از این ظرفیت مهم گردشگری فرهنگی در چارچوب برگزاری نمایشگاه کتاب حداکثر استفاده را بکنیم. 

شاهنگی چهارمین آسیب نمایشگاه کتاب تهران را عدم برنامه‌ریزی برای طیف‌های مرتبط با نشر دانست و بیان کرد: قرار نیست نمایشگاه کتاب فقط برای ناشران برگزار شود. در همه جای دنیا برای نویسندگان، ویراستاران، صفحه‌آرایان، طراحان جلد و فعالان حوزه نشر از جمله چاپخانه‌داران، کتابداران و ... جشنواره سالانه‌ای برگزار می‌شود و در نمایشگاه کتاب به آنها بها می‌دهند. از آنها دعوت می‌شود و در قالب دورهمی علاوه‌بر اینکه همدیگر را می‌شناسند، به مردم هم معرفی می‌شوند و از ظرفیت جشنواره‌ای نهایت استفاده را می‌کنند.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات